Bệnh động mạch vành

Trang chủ » Thông tin sức khỏe » Bệnh động mạch vành

Bệnh động mạch vành, còn được biết đến với tên gọi bệnh mạch vành, là một bệnh lý mà trong đó dòng máu cung cấp cho cơ tim bị hạn chế do sự hẹp hoặc tắc nghẽn của các động mạch vành. Điều này thường xảy ra do sự tích tụ của chất béo, cholesterol, và các chất khác, tạo thành những mảng xơ cứng gọi là mảng xơ vữa, dẫn đến sự hẹp của động mạch và giảm lưu lượng máu đến tim.

• Những tên gọi khác của bệnh động mạch vành
• Nguyên nhân
• Triệu chứng
• Ngăn ngừa bệnh
• Thực phẩm nên tránh
• Điều trị

Bệnh động mạch vành có thể được gọi bằng nhiều tên khác nhau tùy thuộc vào ngữ cảnh và đặc điểm của bệnh. Một số tên gọi khác bao gồm:

1. Bệnh mạch vành.
2. Bệnh tim mạch vành.
3. Bệnh hẹp mạch vành.
4. Bệnh xơ vữa động mạch vành.
5. Bệnh tim do hẹp mạch vành.
6. Bệnh tim do tắc nghẽn mạch vành.

Tất cả những tên gọi này đều chỉ đến tình trạng mà trong đó sự cung cấp máu đến cơ tim bị hạn chế do sự hẹp hoặc tắc nghẽn của các động mạch vành.

Những nguyên nhân dẫn đến bệnh động mạch vành:

Bệnh động mạch vành (CAD – Coronary Artery Disease) là một tình trạng yếu tố nguy cơ cao cho các bệnh tim mạch. CAD xảy ra khi các động mạch cung cấp máu cho cơ tim bị hẹp lại hoặc tắc nghẽn do sự tích tụ của mảng lipid, gọi là vốn. Dưới đây là một số nguyên nhân chính của bệnh động mạch vành:

1. Tích tụ mỡ: Một trong những nguyên nhân chính là sự tích tụ của chất béo và cholesterol trong động mạch, gây ra sự hình thành của mảng xơ vữa (atherosclerosis). Điều này làm hẹp đường dẫn của động mạch và làm giảm lưu lượng máu đến cơ tim.
2. Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh động mạch vành tăng theo năm tháng, đặc biệt là sau 45 tuổi đối với nam giới và sau 55 tuổi đối với nữ giới.
3. Yếu tố di truyền: Người có gia đình có tiền sử mắc bệnh tim mạch có nguy cơ mắc bệnh động mạch vành cao hơn.
4. Hút thuốc: Hút thuốc lá gây tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch do nicotine và các hóa chất khác trong thuốc lá gây hại cho động mạch.
5. Chế độ ăn uống: Chế độ ăn giàu chất béo bão hòa, cholesterol và muối có thể gây tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành.
6. Béo phì: Người béo phì có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn do sự tích tụ mỡ và sức ép lên tim.
7. Thiếu vận động: Việc thiếu tập thể dục thường xuyên có thể dẫn đến tăng cân và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
8. Tiểu đường: Người bị tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường loại 2, có nguy cơ mắc bệnh động mạch vành cao hơn.
9. Cao huyết áp: Huyết áp cao gây tăng áp lực lên động mạch và tim, dẫn đến hư tổn động mạch và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
10. Rối loạn mỡ máu: Một chế độ ăn uống không đồng đều và việc thiếu kiểm soát đường huyết có thể gây ra rối loạn mỡ máu, làm tăng cholesterol LDL (xấu) và triglyceride, đồng thời giảm cholesterol HDL (tốt). Điều này tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành.
11. Đau cơn thắt ngực (angina): Đau cơn thắt ngực là dấu hiệu cảnh báo của bệnh động mạch vành, khi lượng máu cung cấp cho cơ tim không đủ để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
12. Stress: Stress kéo dài có thể gây ra tăng huyết áp và làm tổn thương động mạch, từ đó tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành.

Triệu chứng của bệnh động mạch vành có thể gồm:

1. Đau ngực (đau thắt ngực): Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Người bệnh thường cảm nhận đau, đè nặng hoặc ép ở phần giữa hoặc bên trái ngực. Cảm giác này thường xảy ra sau khi hoạt động vật lý hoặc khi đang căng thẳng, và thường giảm đi sau khi nghỉ ngơi hoặc sử dụng thuốc.
2. Khó thở: Khi cơ tim không nhận đủ máu, có thể gây khó thở, đặc biệt khi hoạt động vật lý.
3. Mệt mỏi: Sự hạn chế của lưu lượng máu cung cấp cho cơ tim có thể gây ra cảm giác mệt mỏi.
4. Nôn mệt, buồn nôn, đau dạ dày, hoặc không tiêu hóa được.
5. Mất cân đối, chóng mặt, hoặc mất ý thức.
6. Đau ở cổ, vai, cánh tay, lưng, răng hoặc hàm.

Lưu ý rằng một số người mắc bệnh động mạch vành không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi họ có một cơn đau tim hoặc nhồi máu cơ tim. Đây được gọi là “bệnh mạch vành không triệu chứng“.

Nếu bạn hoặc ai đó gặp các triệu chứng có thể là dấu hiệu của một cơn đau tim, như đau ngực kéo dài, đau lan ra cánh tay, vai, cổ, hàm hoặc lưng, khó thở, hoặc mất ý thức, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Ngăn ngừa bệnh động mạch vành

Để ngăn ngừa bệnh động mạch vành, bạn nên thực hiện những thay đổi lối sống sau:

1. Chế độ ăn uống lành mạnh: Chọn chế độ ăn uống giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, bao gồm nhiều loại rau, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt, hạt và đậu. Hạn chế chất béo bão hòa, cholesterol và muối. Thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa đơn, như dầu ô liu, dầu hạt óc chó và dầu hạt cải.
2. Tập thể dục thường xuyên: Thực hiện các hoạt động thể chất ít nhất 150 phút mỗi tuần hoặc tập thể dục nặng 75 phút mỗi tuần. Kết hợp các hoạt động như đi bộ, chạy, bơi lội, đạp xe hoặc tập thể dục nhịp điệu.
3. Duy trì cân nặng khỏe mạnh: Giảm cân nếu cần thiết và duy trì cân nặng ổn định. Nỗ lực giảm cân giúp giảm nguy cơ bệnh động mạch vành và các bệnh tim mạch khác.
4. Hạn chế hút thuốc và uống rư|ợu: Bỏ hút thuốc và hạn chế uống rư|ợu, vì cả hai đều gây hại cho tim và động mạch. Nếu bạn uống rư|ợu, hãy uống với mức độ tiêu thụ đề nghị: không quá một ly rư|ợu cho phụ nữ và hai ly rư|ợu cho nam giới mỗi ngày.
5. Kiểm soát huyết áp: Kiểm tra huyết áp định kỳ và tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ để giữ huyết áp ổn định. Giảm lượng muối trong chế độ ăn, tập thể dục thường xuyên và giảm stress có thể giúp kiểm soát huyết áp.
6. Quản lý tiểu đường: Nếu bạn bị tiểu đường, hãy tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ để kiểm soát đường huyết. Điều trị tiểu đường hiệu quả giúp giảm nguy cơ bệnh động mạch vành và các bệnh tim mạch khác.
7. Giảm stress: Tìm cách giảm stress thông qua các phương pháp như thiền, yoga, tập thể dục hoặc thư giãn. Hạn chế những yếu tố gây stress trong cuộc sống và học cách giải quyết các vấn đề một cách hiệu quả.
8. Kiểm soát mỡ máu: Kiểm tra định kỳ và duy trì mức cholesterol và triglyceride trong máu ở mức an toàn. Nếu cần thiết, hãy sử dụng thuốc giảm mỡ máu theo chỉ dẫn của bác sĩ.
9. Tránh tiếp xúc với khói thuốc lá: Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá từ người hút thuốc xung quanh, vì khói thuốc lá động thái cũng có thể gây hại cho tim và động mạch.
10. Thăm khám sức khỏe định kỳ: Để theo dõi sức khỏe tim mạch, hãy thăm khám định kỳ và làm xét nghiệm theo chỉ dẫn của bác sĩ. Điều này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh động mạch vành và giúp điều trị kịp thời.
11. Tuân thủ liệu trình điều trị: Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh động mạch vành hoặc có nguy cơ cao, hãy tuân thủ liệu trình điều trị do bác sĩ chỉ định. Điều này bao gồm việc sử dụng thuốc, thay đổi lối sống và thực hiện các thủ thuật y tế khi cần thiết.

Bằng cách thực hiện những thay đổi lối sống trên, bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh động mạch vành và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nếu bạn có thắc mắc về tình trạng sức khỏe của mình, hãy thảo luận với bác sĩ để nhận được lời khuyên chuyên môn.

Những thực phẩm người bệnh động mạch vành nên tránh

Người bệnh động mạch vành nên chú ý đến chế độ ăn uống để giảm nguy cơ phát triển bệnh tình và tránh các biến chứng. Dưới đây là một số thực phẩm mà người bệnh động mạch vành nên tránh:

Điều trị bệnh động mạch vành thường kết hợp giữa chăm sóc y tế, thay đổi lối sống và, khi cần thiết, phẫu thuật. Mục tiêu của điều trị là giảm triệu chứng, kiểm soát nguyên nhân gây bệnh, ngăn ngừa biến chứng và giảm nguy cơ tái phát. Các phương pháp điều trị bao gồm:

1. Thay đổi lối sống: Điều này bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý, bỏ hút thuốc lá, giảm uống rượu và giảm stress.
2. Thuốc điều trị: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc để giảm triệu chứng, kiểm soát nguyên nhân gây bệnh và ngăn ngừa biến chứng. Các loại thuốc thường được sử dụng gồm:
   • Thuốc giãn mạch (như nitroglycerin): Giúp giãn mạch vành, cải thiện lưu lượng máu đến tim.
   • Thuốc chống huyết áp (như thiazide, ACE inhibitors, ARBs, beta-blockers, calcium channel blockers): Giúp kiểm soát huyết áp và giảm gánh nặng lên tim.
   • Thuốc giảm mỡ máu (như statins, fibrates, niacin): Giúp kiểm soát cholesterol và triglyceride trong máu.
   • Thuốc chống đông (như aspirin, clopidogrel): Ngăn ngừa hình thành khối máu trong động mạch vành.
   • Thuốc điều chỉnh nhịp tim (như beta-blockers, calcium channel blockers): Giúp kiểm soát nhịp tim bất thường.
   • Thuốc chống đường huyết cao (như insulin, metformin, sulfonylureas): Điều chỉnh đường huyết ở người bị tiểu đường.
3. Các thủ thuật y tế: Khi điều trị bằng thuốc không đạt kết quả mong muốn hoặc tình trạng bệnh nặng, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện các thủ thuật y tế như:
   • Chọc rút tĩnh mạch vành (angioplasty) và đặt stent: Sử dụng ống dẫn và bóng để mở rộng động mạch bị tắc nghẽn và đặt stent để giữ cho động mạch mở rộng.
   • Phẩu thuật cắt và nối động mạch vành (CABG): Một phương pháp phẫu thuật mở tim, lấy một đoạn động mạch hoặc tĩnh mạch từ một phần khác của cơ thể và nối nó vào động mạch vành trên mức tắc nghẽn. Điều này giúp cải thiện lưu lượng máu đến tim thông qua các đường dẫn mới.
4. Các liệu pháp hỗ trợ khác: Đôi khi, các phương pháp điều trị khác như EECP (nhịp tim ngoại vi) hoặc phẫu thuật cấy thiết bị hỗ trợ tim cũng có thể được áp dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ, tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân.
5. Quản lý bệnh kèm theo: Nếu bạn có các bệnh lý kèm theo như tiểu đường, béo phì, huyết áp cao hoặc hôi chứng chuyển hóa, hãy tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ để kiểm soát chúng. Điều trị hiệu quả các bệnh kèm theo giúp giảm nguy cơ bệnh động mạch vành và các bệnh tim mạch khác.

Việc tuân thủ đúng và đầy đủ các chỉ dẫn của bác sĩ cũng như thực hiện các thay đổi lối sống là rất quan trọng trong việc điều trị và kiểm soát bệnh động mạch vành. Hãy thường xuyên thăm khám sức khỏe, làm xét nghiệm theo chỉ dẫn của bác sĩ và thảo luận về tình trạng sức khỏe của mình để nhận được lời khuyên chuyên môn.

• Bệnh mạch máu não
• Huyết khối
• Tìm hiểu về bệnh giãn tĩnh mạch
• Các bệnh về mạch máu